Gemi antik devrinden zamanımıza kadar önceleri göller ve nehirlerde sonraları deniz ulaştırmasında kullanılan aracın genel adıdır.

Bir gemi iki ana bölümden meydana gelir:
1—Tekne
2— Yürütme(tahrik—hareket ettirme)
1 a)—Bir geminin ana yapısını meydana getiren ve bütün bölümleri bir kabuk gibi saran yapıya tekne denir.
2 a)—Tekne mevcut olsa da bu tekneyi su üzerinde yürütmek için tekne içinde ayrıca bir araca ihtiyacı vardır. Bu araçlar yelken, kürek ve makinelerden biri olabilir.

Tekne üç ana kısımdan meydana gelir:
1—Pruva (baş taraf)
2—Orta kasara- vasat
3—Pupa (kıç taraf)

Resmi orjinal boyutunda görmek için buraya tıklayınız.

Gemi teknesine tam yandan boyuna bakarsak baş kısım, baş bodoslamadan başlar ve kıç kısım kıç bodoslarnada son bulur. Geminin baş bodoslaması ile kıç bodoslamasını birleştiren doğru çizgiye de pruva pupa hattı denir.

Gemi planlarında plan görünüşte gemiyi boylamasına iki eşit parçaya bölen bu çizgiye merkez hattı denir. Buna göre baş bodoslamaya doğru baktığımızı düşünürsek sağ tarafta kalan kısım sancak, sol tarafta kalan kısım ise iskeledir.


A- Yapı Elemanları
Birbirlerinden farklı amaç ve yapıda olmak üzere yüzlerce çeşit gemi vardır. Böyle olmakla birlikte bütün gemilerin aynı adı taşıyan ve aynı görevi yapan bir takım yapı elemanları ve bölümleri vardır.
Tekne: Bir geminin dışını oluşturan ve tüm bölümlerini kabuk gibi sararak yüzmesini sağlayan kısımdır.
Omurga: Geminin inşa sırasında kızağa konan ilk kısmıdır. Geminin diğer elemanları omurga üzerine inşa edilir. Gemi dibinde baş bodoslamadan kıç bodoslamaya kadar uzanır. Lama omurga, levha omurga, kutu omurga gibi farklı yapıda olanları vardır. Ayrıca kontra omurga, yalpa omurga gibi değişik amaçları olan ve yine omurga adıyla nitelendirilen kısımlarda vardır.
Kontra omurga: Omurganın mukavemetini arttırmak ve gemi oturduğunda omurganın zarar görmemesi için üzerine eklenen ek parçaya kontra omurga denir.


Yalpa omurgası: Geminin yalpa yapmasını azaltmak için su kesiminin altında iki tarafa gemi boyunun 1/3'ü kadar uzunlukta konulan çıkmalardır.
Bodoslama: Tekne kaplamalarının baş ve kıç tarafta birleştiği omurgadan yukarıya doğru doğru olan kısımlarıdır.
Baş bodoslama: Baş tarafta omurganın yukarı yükselen kısmına denir. Baş bodoslama omurganın devamı veya eklenen parçası olabilir ve suyun direncini azaltacak şekilde çeşitli biçimlerde yapılır.
Kıç bodoslama: Omurganın kıç taraftaki yükselen kısmına denir. Kıç bodoslamaya pervane ve dümen yerleştirilmiştir.
Çene: Omurganın yukarı doğru kıvrılan ilk kısmına denir.
Postalar: Geminin kaburgasını oluşturan, tekneye şeklini veren, aşağıda omurgaya yukarıda güverteye bağlanan ağaç veya demir parçalardır. Teknenin kaplamaları postaların üzerine yerleştirilir.
Kemere: Postaları gemi enine birbirine bağlayan, güverteyi taşıyan kirişlerdir.
Öksüz kemere: kemereler güvertedeki ambar ağzı gibi açıklıklara rastladıklarında kesilirler. Böyle kesilerek, oluşan kısa kemereye öksüz kemere denir.
Kaplama: Teknenin su geçirmezliğini sağlayan, postalar üzerine konulan ağaç veya saç levhalardır.
Armuz: Ahşap teknelerde yan yana gelen kaplamaların arasında oluşan uzunlamasına aralığa denir.
Sokra: Kaplama tahtalarının baş başa gelen kısımları arasındaki aralığa denir.
Güverte: Gemiyi baştan kıça kadar bordadan bordaya yatay olarak bölen su geçirmez perdelerdir. Gemilerin büyüklüklerine göre, bir gemide birden fazla sayıda olabilir. Sıraya göre bu güverteler ana güverte, rüşvet güverte, palavra güverte, tavlun güverte adlarını alırlar. Ayrıca filikanın bulunduğu bölgeye filika güvertesi denir. Geminin en üstünde magnetik pusulanın bulunduğu yere ise miyar güverte adı verilir.
Kasara: Geminin baş, kıç veya orta taraflarında üst güverteden yukarıda kalan yarım güvertelerdir.
Borda: Gemi teknesinin su seviyesinin üstünden güverteye kadar uzanan dış kısmına denir.
Karina: Gemi teknesinin sürekli su altında kalan kısmıdır.
Faça: Geminin yüklü durumdaki su hattı ile boş durumdaki su hattı arasındaki kısma denir.




B- Donanımlar
Gemi üzerine konulmuş yükleme, boşaltma, güvenlik, can kurtarma, demirleme, seyir gibi amaçlar için kullanılan büyüklü küçüklü araç ve düzeneklere donanım adı verilir. Bunlar kısaca sabit donanımlar ve hareketli donanımlar olarak iki başlık altında toplanabilir.
1- Sabit donanımlar (Arma):
Bunlar adından da anlaşılacağı gibi gemiye tespit edilmiş, sabit veya bazı parçaları hareketli olan ancak yerleri değiştirilmeyen donanımlardır. Sabit donanımlara örnek olarak, direkler, bumba, matafora, ırgat, vinçler sayılabilir.
2- Hareketli donanımlar (Selviçe):
Hareketli donanımlar ise, büyüklükleri ve yapı malzemeleri değişmekle beraber taşınabilirler. Makara, palanga, halat, liftin uskur, teller zincirler, bu tür donanımlara örnek olarak verilebilir.
Dümen: Manevra yapılırken pervaneden gelen suyu yönlendirmeye yarayan gemi elemanıdır.
Yelpaze: Dümenin su içindeki geniş enli kısmıdır.
Yeke: Dümeni çevirmeye yarayan kola denir.
Dümen dolabı: Doğrudan veya dolaylı olarak dümene kumanda eden dümeni sancak veya iskeleye yönlendiren donanımdır.
Irgat: Demir atmak ve almak için ve halat manevralarında kullanılan baş ve kıç taraftaki makinelere denir.
Vinç: Yükleme ve boşaltma işlemlerinde kullanılan makinelere denir.
Bumba: Yükleme ve boşaltmada kullanılan ana direğe dayalı ve halatlarla kuman da edilen ağaç veya metal direklerdir.
Direk: Gemilerde güverte üzerindeki en büyük sabit yapılardır. Bir gemide birden fazla direk varsa baştan kıça doğru pruva, grandi, mizana, kontra mizana diye adlandırılırlar. Direkler tek parçadan veya eklemeli iki parçadan yapılabilirler.
Seren: Direkler üzerine yatay olarak konulmuş yelken açmak, işaret sancaklarını toka etmek için donatılan çubuklardır.
Giz: Direk üzerine konulan çubuk, eğer baş kıç yönünde ve omurgaya belli bir açı ile duruyorsa giz adını alır.


Abli: Bumba cundası ile küpeşte arasındaki halata denir. Bumbaları yatay olarak çevirmeye yarar.
Mantilya: Bumbayı aşağı yukarı hareket ettirmeye yarayan halattır.
Cunda: Seren yada bumbanın ucuna denir.
Karanfil: İki direk şapkası arasındaki halata denir.
Patrisa: Direkteki çubukları yan taraflarından tutan halatlardır.
İstralya: Direk ve çubukları baş tarafından baş kıç yönünde tutan halatlardır.
Çarmık: Ana direkleri yandan tutan halatlardır.
Lumbarağzı: Gemiye giriş çıkışlarda kullanılan bordada veya yaşam yerlerindeki kapılara denir.
İskele: Gemiye çıkılmasında kullanılan metal açılır kapanır merdivendir.
İskele tavası: İskelenin en alt ve üstündeki dört köşe basamaklardır.
Şeytan çarmıhı: İki halat arasında ağaç veya madeni basamakları olan taşınabilir merdivene denir.
Iskalarya: Çarmıkların aralarındaki ip basamaklardır.



Matafora: Gemilerde can filikalarının asıldığı ve filikaların denize indirilmesinde yarayan donanımdır.
Falaka: Mataforanın kolları arasında, can halatlarının asıldığı halata denir.
Filika: Gemiyi terk etmekte kullanılan çeşitli tipteki can kurtarma vasıtalarına denir.
Usturmaça: Gemi bordasının zarar görmemesi için iskele ile gemi arasına konulan halat, lastik veya aynı işi görebilecek maddelerden yapılmış yastıklardır.
Parampet: Güverte kenarlarında yüklerin ve insanların denize düşmemesi ve dalgaların güverteye fazla gelmemesi için yapılan gemiyi tamamen saran dik levhalara denir.
Küpeşte: Postaların başlarını geminin başından kıçına kadar bağlayan ağaç veya çelik kuşaktır. Ayrıca punteli üstten birbirine bağlayan kuşağa da küpeşte denir.
Vardavela: Küpeştedeki yatay çubuklara veya güvenlik amacıyla yatay olarak çekilen demir, ağaç, zincir veya halat korkuluklara denir.
Puntel: Kemereleri alttan destekleyen dikine sütunlara denir. Küpeşteyi tutan dik çubuklara da puntel denir.
Manika: Geminin kapalı hacimlerinin havalandırılmasını sağlayan, rüzgarı içeri alacak şekilde yönü değiştirilebilen borulardır. İçeri su girmemesi için çeşitli biçimlerde yapılırlar.
Radansa: Halat kasalarının içine, halatın zarar görmemesi için konulan kalp şeklindeki metal parçalara denir.
Kerye: Bir halatı aynı kalınlıktaki başka bir halatın üzerine bağlamak için kullanılan madeni parçalardır, şeytan kilidi de denir.
Kilit: Zincir veya halatı bir yere bağlamak için kullanılan U şeklinde ve ağzı kapatılabilen çelik parçaya denir.
Mapa: Güverte ve alabandalara sabitleştirilmiş, kanca takmak, makara donatmak, halat bağlamak için kullanılan madeni yarım halkalardır.
Anele: Halat veya zincir bağlamak için kullanılan mapanın içinden geçirilmiş hareketli halkaya denir.


Baba: Halatları bağlamak için güverte üzerinde konulmuş silindir şeklindeki dökme demir sütunlara denir. Baba tek veya çift olabilir.
Loça: Demir zincirinin geçtiği omuzluklardaki ve güvertedeki deliklere denir. Halatlar için yapılmış olanlara halat loçası denir.
Frengi deliği: Güverteye gelen suların denize akması için bordaya açılan deliklerdir.


Lumbuz: Aydınlatma veya havalandırma için açılmış yuvarlak kapaklı pencerelerdir.
Kör kapak: Lumbuzları içeriden kapatan demir kapaklardır.
Portuç: Güvertede direk altlarında çeşitli malzemelerin konulduğu yerlerdir.
Iskarmoz: Küpeşte üstünde küreklerin bağlandığı çubuk veya yarımay şeklinde madeni parçalardır.
Kapela: Direk şapkası veya miyar pusulanın üstüne konan özel örtüye denir.
Cıvadra: Yelkenli teknelerde baştan ileri doğru uzatılan direğe civadra denir.
Çalım ve Kuruz: Geminin bordası başa ve kıça doğru gittikçe darlaşır. Baş taraftaki darlaşmaya çalım, kıç taraftaki darlaşmaya kuruz denir.
Kaporta: Gemilerde bölmeler ve güverteler arasında geçişi sağlayan, kapatıldığında su geçirmeyen kapılardır.
Perde: Geminin emniyetini arttırmak için su ve alev geçirmez olarak yapılan gemiyi enine bölen çeik yapılara perde denir.
Safra (ballast): Geminin dengesini ayarlamak veya gemi boşken daha fazla batırıp pervanenin verimli çalışmasını sağlamak için geminin farklı yerlerindeki tanklara alınan deniz suyuna safra denir.
Farş tahtası: Gemi ambarlarının dibinde, filikalarda eğrilerin üzerine konan taban tahtalarına denir.

Resmi orjinal boyutunda görmek için buraya tıklayınız.

Resmi orjinal boyutunda görmek için buraya tıklayınız.

C- Güverte Yapıları
Güverte üzerindeki çoğunluğu sabit olan tüm yapılara denir. Güverte yapıları geminin başından kıçına doğru, ırgat, baş kasara, fenerlik, ambarlar, portuçlar, direk, vinç, yaşam mahalli, kıç kasara olarak sıralanır.

D- Yürütme Araçları
Gemilerin su üzerinde yol almasını sağlayan makinelerdir. Gemilerin yürütme araçları; yelken, buhar türbini, gaz türbini, dizel motoru, nükleer enerji, su jeti olarak sayılabilir.


Araçlar

Gemi modeli yapmak için elbette bazı araç ve gereçlere ihtiyaç vardır. Bunlar çok ve değişik biçimde olmalarından dolayı burada modelci için en gerekli olanları verilmiştir. Güzel bir gemi modelinin ortaya çıkması için alet işler el öğünür sözünü unutmayınız! Önce çalışma masası ve gerekli avadanlıkları bizzat kendiniz yapabileceğiniz gibi temin de edebilirsiniz.
1- Maket bıçağı: kesme ve oyma için muhtelif tip ve biçimlerde olmalıdır. Excel gibi markalar tavsiye edilir.
2- Küçük el testeresi: Küçük çaplı kesim işleri için kullanılır.
3-Kıl testeresi: Postaları kesmek ve boşluklarını oymak için ithal muhtelif çaplarda ağızlar. Testere ucu olarak da Pebeko veya Eberle marka No.1 (Hassas), No.2 (2-3 mm), No.3 (10 mm kadar) önerilir. Kullanma bilgisi
4- Kıl testeresi kesme tahtası: Bütün kıl testeresi takımlarında vardır yada kendiniz yapabilirsiniz.
5- Avuç rende: Rendeleme işinde kullanılır.
6- Küçük çekiçler: 50 gramdan başlayan muhtelif ağırlıklarda.
7- Küçük ağaç tokmak
8- Kollu matkap
9- Küçük matkap: Motorlu veya motorsuz.
10- Eğeler: Muhtelif ebat ve dişlerde (balık sırtı, yassı vs.) şekillerde bulunur. Metal tesviyesinde kullanılır.
11- Tırnak makası: İnce telleri hassas kesmek için kullanılır. Özellikle puntellerde.
12- Masa mengenesi: Masaya oturması için altı lastik ve vakumlu, kendi kendini tutan.
13- Küçük mengene: Masa kenarına tutturmak için.
14- Küçük el matkabı: Bu matkap bütün kıl testere takımlarında vardır.
15- Pense-yan keski-karga burun-kerpeten


16- Pirinç ve Bakır folyolar: Bodoslama demiri, menteşe ve birçok aksesuarın yapımında kullanılır.
17- Biz: Muhtelif büyüklüklerde.
18- Muhtelif ağızlarda düz ve oluklu ıskarpelalar
19- Küçük işkenceler
20- Tornavidalar
21- Büyük ağaç törpüsü
22- kumpas: Ölçü işleri için (iyi bir marka olmasına dikkat ediniz.)
23- Zımparalar: 80-120-160-180-220-240-400-500 kum zımpara. Üzerlerine yukarıda yazılı ölçülerdeki zımparalar, yapışmış veya hazır takozlar.
SU ZIMPARALARI
P 500 A - Çok ince (00) diyebiliriz.
P 400 A - Biraz daha kalınca (0) diyebiliriz.
P 240 A - (0) dan biraz daha kalın.
P 220 A - P 240 dan kalın.
P 180 C- P 220 den kalın
P 150 C - P 180 den kalın
P 120 D - En kalın
Su zımparalarından yapacağınız eğe ve takozlar için zımparaları ihtiyacınıza uygun şekil ve büyüklükteki ağaç parçalarına yapıştırıp kullanabilirsiniz.


24- 25 ve 100 watt havya. Pastalı lehim; oksitlenmeyi önlemek için de asitsiz lehim çubuğu, purine marka pasta, havya ucunu temizlemek için bir miktar nişadır.
25- Pirinç ve bakır çiviler
26- Tel çiviler, cam çivisi
27- Toplu iğne (ortadan kesilmiş)
28- Metal cetvel
29- Gönye
30- Pergel
31- Matkap uçları: Muhtelif ölçülerde.
0.5 - 0.6 - 0.7 - 0.8 - 0.9 - 1 - 1.5 - 2 mm ve üstü çaplarda...

32 - Saatçi mandreni: Matkap ucunu tutturmak için kullanılır.
Modelci, el mandrenlerini kullanabileceği her çap için kendisi yapabilir. Elinizdeki en küçük matkap ucundan en büyük matkap ucu çapına göre gürgen (kayın) gibi sert ağaçlardan çubuklar hazırlarsınız. Bunların boyları da matkap ucu uzunluklarına göre 20 — 60 mm. arası olabilir. Her çubuğu yapıştıracağınız matkap ucu ile deleceksiniz. Delinecek delik derinliği 5 — 15 mm. arası olmalıdır. Delikler dik ve boşluksuz olmalıdır.


33- Boya: Muhtelif renklerde maket boyaları. Sentetik, selülozik, akrilik...
34- Sentetik yarı mat vernik, parlak vernik.
35- İpler: Tam mumlu keten, yarı mumlu keten, mumsuz keten, merserize...(İplerin naylon olmamasına özellikle dikkat edilir. Merserize iplerin tüylenmesini engellemek için üzerine balmumu sürülür.)
36- Muhtelif çaplarda bakır, pirinç, çelik ve alüminyum teller.
37- 2,3,4,5,6,8 mm. Kalınlığında kontrplaklar.
38- Muhtelif ebatlarda Çam Ceviz Gürgen Ihlamur Maun ağaç çıta ve levhalar: Modelimizde devamlı kullanacağınız ve elimizin altında devamlı bulunması lazım olan ağaçlar da, çeşitli ebatlarda olacaktır. Boyları 20 cm den bir metreye kadar olabilir.
Ağaçlar piyasada şu şekilde satışa sunulur:
1- Tahta; l—l,5—2—-2,5 cm kalınlığında 10—15—20—25—30 cm genişliğinde muhtelif boylarda.
2- Lata; 5 cm kalınlığında 10 cm genişliğinde muhtelif boylarda.
3- Kadron; 4x4—5x5—6x6—8x8—10x10 cm genişlik ve kalınlığında muhtelif boylarda.
4- Kalas; 5 cm kalınlığında 15—20—25—30 cm genişliğinde ve muhtelif boylarda.
Bu ebatların altında kalanlara da çıta denilir.
39- Macun: Su bazlı ağaç macunu, tekne imalinde en çok kullanılan boya macunu, bilhassa sentetik macun. Ahşap kısımlardaki hata büyük ise önce ağaç tozu ile plastik tutkal karışımına biraz da su katılarak hamur haline getirildikten sonra hatalı kısma doldurulur. İstenmeyen bir yöne akması önlenerek kuruması sağlanır. Kuruduktan sonra tesviye edilir. Bu işlem hata giderilene kadar tekrarlanır.
40- Montaj aparatları:1 2
İhtiyacınıza göre çeşitli aparat ve şablonlar oluşturabilirsiniz.

Model teknesini kaplarken yanda şeklini gördüğünüz aparatı yaparsanız kaplamayı çok rahat bir şekilde yaparsınız. Aparat teknenin yalnız omurgasını tutacağından teknenin omurgasından itibaren her tarafını ve iki elinizi de rahatça kullanarak kaplayabilirsiniz. Aparatın mafsallı olması teknenin kaplanması esnasında tekneye istediğiniz eğimi vererek rahat bir şekilde çalışma imkanı bulursunuz.


41- YAPIŞTIRICILAR
Plastik tutkal: Gemi modelciliğinde beyaz tutkal kullanılmalıdır. Marangozların kullandığı su bazlı, kuruması biraz zaman alan, preslenirse iyi netice alınan tutkal türüdür. Pembe ve beyaz renkli olarak piyasada iki çeşidi bulunmaktadır. Kullanım sırasında dikkat edilecek husus kuruduktan sonra zımpara işlemediğinden taşan kısımları anında nemli bir bezle temizlemektir. Unutulan kısımlar kalmışsa oralarını jilet veya maket bıçağı ile temizleyiniz. Prof-Tech Houtlijm ST10 marka tutkal önerilir.
Diğer yapıştırıcılar: Deniz veya yat tutkalı, Peligom, japon türü olarak da RITE-LOK, EVOBOND-502 marka yapıştırıcılar, plastik yapıştıracaksanız Tamiya marka yapıştırıcı önerilir.

Bir geminin modelini gerçeğine uygun olarak yapabilmek için o geminin planı gerekir. Onun için genellikle gemi modeli yapım planları çizilmiştir. Gemi Modelleri bu planlara göre yapılırlar.

Plansız yapılan model, yapan şahsın boş zamanlarını doldurmak ve evinde süs eşyası gibi kullanmaktan öteye gidemez ve bir zaman sonra atılmaya mahkumdur.

Planlar model yapım planları olduğu gibi bazen de gemiyi inşa eden tersanenin orijinal planı da olabilir. Modelcinin dikkat edeceği husus plana sadık kalmak, ne planda olmayan bir parçayı ilave etmek, ne de planda olan parçayı eksik bırakmaktır.

İletişim dünyasında yaşadığımız günümüzde bir çok yerli-yabancı, ücretli-ücretsiz planlara internet sitelerinden ulaşabilirsiniz. Planlara örnek sayfa olarak www.gemimodelcligi.com/planlar.htm sayfasını gösterebiliriz.
Yerli planların bazıları çizim hataları içerebilir, çoğaltmadan kaynaklanan yanlışlıklarla da hatasız plan hatalı duruma gelebilir. Modelci planı dikkatlice inceleyerek ve kontrollü yaparsa plan hatalarının üstesinden gelebilir.
Plana uygun olarak yapılan gemi modeli, eğer modeli yapan kişinin eli model yapımına yatkın ve modeli plana göre tam yaparsa, yapılan model ulusal veya uluslararası yapılan yarışmalara girebildiği gibi modelin tarihi değeri ve ifade ettiği manaya göre yüksek ücretler verilerek Deniz Müzeleri veya özel sahıslarcada satın alınabilirler. Gemi model planlarının çok çeşitlerde çizimleri vardır. Bunları 6 ana grupta toplayabiliriz.



1— Profesyonel gemi modelcilerine hitap eden planlar. Bu planlar gemi inşa (tersane) planları da olabilir. (xxxx)

Burada profesyonel demekteki anlam model yapa yapa usta olmuş, hem plandan anlayan hem de model yapım tekniğini bilen ve gemileri çok iyi tanıyan kişileri ifade etmektedir. Gemi modellerini planlara göre noksansız yaptıkları gibi planlarda çizilmeyen noksan bırakılan kısımların şekillerini ve yerlerini ezbere bilirler ve onları ellerindeki plan ölçeğine göre yapar yerlerine montaj ederler.
Bazılarının evlerinde çok zengin gemi, kitap, katalog, mecmua, belge ve fotoğraf koleksiyonu vardır. Amatör modelciler tarafından plana göre yapılan gemi modellerini tetkik ettiklerinde modelci tarafından yapılmayan, noksan bırakılan veya şekline uymayan hataları ve kısımları derhal plana bakmadan görürler.

Bu usta modelcilere hitap eden planlar plan kataloglarında dört yıldız (xxxx) olarak gösterilir. Bu planlarda yandan görünüş (profil) üstten görünüş plan, baş ve kıç taraftan görünüşleri ile endazesi verilmiş planlardır. Gemi üzerinde bütün parçalar gösterilmiştir. Fakat ayrıca detay verilmemiştir. modelci planda gördüklerinin ne olduğunu bildiğinden onları plandaki ölçeğe göre yapar. Bu planlar bir nevi gemi inşa planları olup en küçük parçasına kadar çizilmiştir. Hatta bazılarında tekne içinde makine türbin ve kazanlar dahi gösterilmiştir.

2— Amatör fakat plandan anlayan ve birkaç model yapan modelcilere hitap eden planlar. (xxx)

Birkaç model yapmış, model yapımı üzerinde biraz tecrübesi olmuş model konstrüksiyonuna alışmış amatör gemi modelcisi yapım planlarıdır ki plan üzerinde genel görünüş plan ve endaze olduğu gibi geminin bazı kısımlarının detayları ve kesitleri vardır.
Bu planlar model plan kataloglarında üç yıldız (xxx) olarak gösterilirler. Bu planlardan model yapanlar evvelce yaptıkları modellerden edindikleri tecrübe yanında ayrıca doküman da topladıklarından ve toplamaya da devam ettiklerinden kendilerine yetecek kadar doküman sahibidirler. Bu modelcilerin en büyük eksiklikleri ellerindeki plan dışına çıkamazlar. Planlardaki eksiklikleri göremezler. Kendileri de bu eksiklikleri tamamlayamazlar. Başka bir modelci tarafından yapılmış modellerdeki hataları da göremezler.

Resmi orjinal boyutunda görmek için buraya tıklayınız.

3— Amatör gemi modelcilerine hitap eden planlar. (xx)
Amatörlere hitap eden planlar ise genel görünüşler, perspektif görünüşler ve her parçanın ayrı ayrı detayları çizilmiş ve üzerlerinde numaraları kalınlıkları ve hatta hangi malzemeden yapılacağı gösterilmiştir. Çok detaylı planlardır. Model plan Kataloglarında iki yıldız (xx) olarak gösterilirler. Bu planlardan her amatör verilecek küçük bir izahatla fazla kafa yormadan plan üzerindeki parça ebatlarına göre parçayı imal eder ve genel planda numaralı yerine montaj yapabilirler.
Bu planlarda ayrıca muhtelif cephelerden çekilmiş fotoğraflar da vardır. Gemi modelinin boya renkleri de verilmiştir. Ayrıca modelin yapılış ve montaj sırasına göre kısım kısım resimleri de bulunur. Modelci hangi parçayı ne zaman yerine montaj edeceğim diye düşünmez.

4— Gemi modeline yeni başlayan amatörlere hitap eden planlar. Öğretici planlar. (x)

Bir de model yapımına yeni başlayan amatörler için model planları vardır ki bu planlar çok basit adeta bir oyuncak gemi modeli yapma planlarına benzer. Bu planlar basit oldukları için seçilen gemilerde basit gemiler olup bütün parçaların detayları tek tek verilmiştir. Bu planlara alıştırma planı dememiz daha doğru olur. Bu planlar gemi model plan kataloglarında bir yıldız (x) olarak gösterilir.

5— Minyatür gemi modeli planları

Minyatür gemi model planları ise çok küçük ölçekli olduğun dan yandan görünüş, üsten görünüş ve ayrıca bir kaç kesitle detay olan planlardır. Bu planlardan gemi modeli yapmak isteyenlerin ellerinin çok maharetli ve ince işler yapmaya yatkın olmaları gerekir. Basit görünüşlerine rağmen işlemesi şekillendirilmesi zordur.

6— Kit gemi modeli planları. Plastik veya ağaçtan bütün parçaları hazır yapılmış gemilerin montaj planları.

Kit tabir edilen gemi modelleri ise fabrikalar tarafından seri olarak plastik veya benzeri gereçlerden her bir parçası ayrı ayrı yapılan modeller olup bunların planları parçaların montaj planlarıdır. Kit modelleri bütün dünyada çok revaçta olup ancak bunlar genellikle evlerinde koleksiyon yapmak isteyenler tarafından satın alınırlar.

Bir çok gemi model planlarında direklerin, çarmık, istinga, istiralya ve patrisaların bağlantı yerlerinin, model üzerinde bağlantı yerleri gösterildiği halde, yelken donanımlarının tekne üzerinde bağlantı yerleri gösterilmemektedir.

Yelken donanımları direk üstlerinden biraz aşağıya çizilerek ucuna okla aşağıya gidecektir şeklinde gösterilir. Onun için de amatör modelciler, yelken donanımlarının tekne üzerinde geleceği yeri tespit edemez veya çok zorluk çekerler.

İşte onun için burada tekne üzerinde yelken donanımlarının geleceği yerleri gösteren bir örnek verilmiştir. Tabii ki bu yerler geminin yapıldığı yüz yıla ve geminin tipine geminin yapıldığı devlete göre farklılıklar gösterir. Ama genel olarak bu şema size yine de iyi bir fikir verecektir.



Cıvadra dört köşe yelken donanımı: 1-Kandilisa 2-Prasyalar 3-Ek patrisa 4-İskotalar 5-İstinga halatı 6-Grıva mataforası hareketli donanım

Puruva yelkenleri: 7–Kandilisa 8-Trinket ve mayıstra seren halatı 9–Mantıyalar 10–İskotalar 11-Yan yelken donanımları 12-Prasyalar 13-Kuntra iskotaları 14-Salaburun istinga selviçeleri 15-Borina halatı 16-Istiralya palangası donanımı 17-Patrisa

Puruva tirinket yelkeni: 18-Larmo filadoru 19–Kandilisa 20–Mantilyalar 21–İskotalar 22–Prasyalar 23-İstinga halatı 24-Borina halatı

Grandi yelkeni: 25–Kandilisa 26–Seren halatları 27–Mantilyalar 28–İskotalar 29-Yan yelken donanımları 30–Prasyalar 31-Kuntra iskotaları 32-Salaburun istinga selviçeleri 33-Borina halatı 34-İstiralya palanga donanımı 35–Patrisa

Grandi babafingo yelkeni: 36–Kandilisa 37-Mantilya 38–Iskotalar 39-Prasyalar 40-Istinga halatı 41-Borina halatı

Mizana yelkeni: 42–Kandilisa 43-Seren halatları 44–Marıtilyalar 45-Kuntra iskotaları 46-Hamaylı istinga selviçeleri 47-Çatal seren palangası 48-Yan yelken hareketli donanımı 49-İskotalar

Gemi planları, şu çizimlerden meydana gelir.

1- Endaze planı: a) En kesit b) Boy Görünüş c) Plan görünüş

2- Geminin yandan bütün donanımları ile beraber tam görünüşü

3- Geminin boyuna kesiti . Yelken ve donanımları hariç bütün donanımları görünüşü ile beraber

4- Geminin tam plan görünüşü. Bu görünüşte direk ve yelkenler gösterilmez yalnız güverte üzerindeki bütün donanımlar gösterilir.

5- Kıçtan görünüş

6- Baştan görünüş

7- Ortadan enine kesit baş tarafa doğru bakış ve bütün aksesuarın görülmesi.

8- Ortadan enine kesit kıç tarafa doğru bakış ve bütün aksesuarların görülmesi.

9- Detay planları: geminin bütün donanım ve aksesuarının tek tek model ölçeğinde çizimleri bulunur.

Bu planların dışında ayrıca modelin teknesinin, omurga posta ve güvertelerin nasıl montaj edileceği teknenin dış kaplamasının nasıl yapılacağına dair çizimler de bulunur.

Resmi orjinal boyutunda görmek için buraya tıklayınız.

Resmi orjinal boyutunda görmek için buraya tıklayınız.

Resmi orjinal boyutunda görmek için buraya tıklayınız.